เมื่อพูดถึงวันวาเลนไทน์หรืองานเทศกาลต่างๆ ช็อกโกแลตถือเป็นของขวัญอย่างหนึ่งที่ทุกคนจะนึกถึงและอยากซื้อให้กันใช่ไหมคะ แต่ทุกคนรู้กันไหมคะว่า ช็อกโกแลตมีประวัติความเป็นมา เข้ามาในญี่ปุ่นได้อย่างไร วันนี้เราจะมาเล่าให้ฟังกันค่ะ
ความเป็นมาของช็อกโกแลตในญี่ปุ่น
จากข้อมูลของสมาคมช็อกโกแลตและโกโก้แห่งญี่ปุ่น (Chocolate & Cocoa Association of Japan) พบว่า ช็อกโกแลตได้เข้าในญี่ปุ่นช่วงสมัยเอโดะ โดยจากบันทึกข้อมูลการค้าเมื่อปี ค.ศ. 1797 ได้ระบุไว้ว่าหญิงขายบริการในย่านมารุยามะ จังหวัดนางาซากิ ได้รับช็อกโกแลต 6 ชิ้นเป็นของขวัญจากแขกชาวฮอลันดาที่เดินทางเข้ามาทำธุรกิจการค้าในเกาะเดะจิมะ ซึ่งนอกเหนือจากช็อกโกแลตแล้ว ยังมีเมล็ดกาแฟ 1 กล่อง และเตาผิงที่ใช้ถ่าน 1 อัน อีกด้วย
ต่อมาเมื่อเข้าสู่สมัยเมจิ อำนาจได้กลับคืนสู่จักรพรรดิเมจิอีกครั้งทำให้ญี่ปุ่นอยากที่จะปฏิรูปพัฒนาประเทศ แม้ว่าจะยังมองสหรัฐอเมริกาและชาติยุโรปมีความป่าเถื่อนอยู่ แต่ก็มีเทคโนโลยีและความรู้ที่ทันสมัยกว่า ดังนั้นถ้าอยากพัฒนาญี่ปุ่นก็ต้องเรียนรู้ด้วยการเดินทางไปยังประเทศเหล่านั้น ด้วยประการเช่นนั้นเองทำให้มีการส่งคนหรือคณะทูตไปต่างประเทศเป็นจำนวนมาก โดย 1 ในคณะที่มีชื่อเสียงคือคณะอิวาคุระ (Iwakura Mission) ซึ่งได้เดินทางไปเจริญสัมพันธไมตรีในสหรัฐอเมริกาและอีกหลายประเทศในยุโรปในฐานะตัวแทนรัฐบาลของพระจักรพรรดิเมจิ ช่วงระหว่าง ค.ศ. 1871 – 1874
ตลอดการเดินทาง คณะได้เดินทางไปดูและเรียนรู้ศึกษาโรงงานต่างๆ เช่น โรงงานผลิตเหมืองแร่ โรงงานผลิตรถไฟ รวมไปถึงโรงงานผลิตช็อกโกแลต โดยทางคณะอิวาคุระถือว่าเป็นกลุ่มคนกลุ่มแรกของญี่ปุ่นที่ได้ลองกินช็อกโกแลต ตามบันทึกสำรวจการเดินทางคณะทูต ยังได้ระบุไว้อีกว่า “รสชาติและกลิ่นมีความรู้สึกขมนิดๆ” อย่างไรก็ตามบันทึกไม่ได้กล่าวถึงคำว่า “อร่อย” ซึ่งแสดงให้เห็นว่ารสชาติของช็อกโกแลตนั้นยังถือว่าเป็นสิ่งแปลกใหม่ ไม่คุ้นชินสำหรับคนญี่ปุ่นในสมัยนั้น
วิวัฒนาการของช็อกโกแลตในญี่ปุ่น
ช็อกโกแลตเริ่มวางจำหน่ายครั้งแรกในญี่ปุ่นเมื่อปี ค.ศ. 1875 (ปีเมจิที่ 8) จากร้าน “ฟูเก็ตสึโด” ในโตเกียว โดยเริ่มแรกไม่ได้เขียนชื่อด้วยตัวอักษรคาตะคานะ「チョコレート 」หรือเขียนด้วยภาษาอังกฤษ แต่ใช้ตัวอักษรญี่ปุ่นที่แสดงให้เห็นคล้ายกับว่าเป็นขนมญี่ปุ่นหรือเป็นยาแผนโบราณแทน เช่น 「貯古齢糖」「猪口令糖」「千代古齢糖」และ「知古辣」เป็นต้น
อย่างไรก็ตามในสมัยนั้นช็อกโกแลตถือว่าเป็นสินค้าที่มีราคาสูง อีกทั้งคนญี่ปุ่นก็ยังไม่คุ้นชินกับขนมชนิดนี้ จนมีข่าวลือแปลกๆ เกี่ยวกับช็อกโกแลตออกมามากมาย เช่น “ในช็อกโกแลตมีการใส่เลือดวัวเข้าไป” “ช็อกโกแลตคือโคลนที่ถูกเอามาอัดเป็นก้อนขาย” เป็นต้น จึงทำให้ช็อกโกแลตไม่ได้รับความนิยมมากนัก แต่ต่อมาเมื่อบริษัทโมรินากะและบริษัทเมจิ เซก้า เริ่มเข้ามาทำธุรกิจขนมจากช็อกโกแลต จึงทำให้ช็อกโกแลตเริ่มได้รับความนิยมในหมู่ชาวญี่ปุ่นมากขึ้น จนเมื่อเข้าสู่สมัยโชวะก็กลายมาเป็นสินค้าที่ได้รับความนิยม รวมถึงสามารถส่งออกไปยังเกาหลีใต้และจีนได้ในที่สุด
แต่ทว่าเมื่อเข้าสู่ช่วงเกิดสงครามจีนญี่ปุ่นครั้งที่ 2 ยาวต่อเนื่องไปจนถึงช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 การนำเข้าเมล็ดโกโก้ก็ได้ถูกจำกัดให้สามารถผลิตได้เฉพาะในบางบริษัทเท่านั้น โกโก้บัตเตอร์ (Cocoa Butter) ถือเป็นสิ่งที่ขาดไม่ได้ในหมู่ทหารสงคราม เนื่องด้วยถูกนำมาใช้เป็นวัตถุดิบผลิตยาแก้ลดไข้และยาสวนทวาร ในส่วนของช็อกโกแลซึ่งเป็นขนมที่มีสารคาเฟอีนก็ได้ถูกนำมาใช้เป็นเสบียงให้นักบินเครื่องบินรบกินแก้ง่วงเวลารบอีกด้วย
พอเข้าสู่ปี ค.ศ. 1960 เมล็ดโกโก้ก็กลับมานำเข้าได้อย่างอิสระอีกครั้ง จึงทำให้ความต้องการกลับมาสูงดังเดิม รวมถึงเกิดเป็นวัฒนธรรมการมอบช็อกโกแลตในวันวาเลนไทน์และทำให้การกินช็อกโกแลตยิ่งฝั่งรากลึกเข้าไปในสังคมญี่ปุ่นขึ้นไปอีก
เป็นอย่างไรกันบ้างคะ พอเราได้เรียนรู้ประวัติความเป็นมาของช็อกโกแลตแล้ว ก็ยิ่งทำให้เราอยากที่จะซื้อช็อกโกแลตมอบให้เป็นของขวัญของฝากกับคนที่เรารักกันขึ้นมาทันทีเลยใช่ไหมคะ ทางเราก็หวังว่าทุกคนจะซื้อช็อกโกแลตไปฝากคนที่เรารักกันนะคะ ได้ทั้งความสุขทางใจและอร่อยท้องด้วย
เรียบเรียงโดย XROSSX
ที่มา mag.japaaan meiji.co.jp
