สุนัขกับมนุษย์ มีความสัมพันธ์ร่วมกันมาตั้งแต่สมัยโบราณไม่ว่าจะมุมไหนของโลก ในญี่ปุ่นเอง สุนัข ก็เป็นที่นิยมมากในฐานะสัตว์เลี้ยงมาก ไม่แพ้ น้องแมวเหมียว แถมยังมีการขุดค้นพบกระดูกของสุนัขตั้งแต่สมัยโจมงอีกด้วย! วันนี้เราจะพาไปดูความสัมพันธ์ระหว่างสุนัขกับคนญี่ปุ่นกันค่ะว่าตั้งแต่อดีต เขาให้ความสำคัญกับเพื่อนรักผู้ซื่อสัตย์เหล่านี้กันอย่างไรบ้าง?
คนญี่ปุ่นและสุนัขอยู่ร่วมกันมาตั้งแต่สมัยโจมง!
จากการขุดค้นพบ กระดูกของสุนัข ที่ถูกฝังอยู่ภายในซากปรักหักพังสมัยโจมง (ยุคสมัยแรกของญี่ปุ่น) ทำให้มีความเป็นไปได้ว่า ในสมัยนั้นพวกมันอาจทำหน้าที่เป็นสุนัขล่าสัต ว์เพื่อจับกวางและหมูป่า หรืออาจถูกฆ่าเพื่อนำมาเป็นอาหาร
ทั้งนี้ ก็ไม่ได้มีหลักฐานที่ชัดเจนว่าสุนัขเริ่มอาศัยอยู่ร่วมกับมนุษย์ในฐานะสัตว์เลี้ยงตั้งแต่เมื่อไร แต่มีการกล่าวถึงในเอกสารจากสมัยเฮอัน ที่กล่าวถึงการมีอยู่ของสุนัขในฐานะสัตว์เลี้ยง ต่อมาในสมัยมุโรมาจิ สุนัขพันธุ์ต่างประเทศถูกนำเข้ามามากขึ้นโดยเรือจากต่างประเทศจนได้รับความนิยมในหมู่ขุนนางและไดเมียวในสมัยนั้น
เมื่อความต้องการสุนัขเพิ่มมากขึ้นในสมัยเอโดะ!?
ในสมัยเอโดะ สภาพสังคมเริ่มมีความมั่นคงและเสถียรภาพมากขึ้น จากแต่ก่อนที่การเลี้ยงสุนัขเป็นแค่ ความบันเทิงเริงรมย์ของชนชั้นสูง ก็เริ่มแพร่กระจายในหมู่คนทั่วไป โดยในรัชสมัยของ โทคุกาวะ สึนะโยชิ โชกุนโทคุกาวะรุ่นที่ 5 มีการออกกฎหมายเกี่ยวกับการให้ความเมตตาต่อสิ่งมีชีวิต และมีการจัดสร้างสถานที่สำหรับเลี้ยงสุนัขขึ้นในหลายพื้นที่ เรียกว่า Goyouyashiki (御用屋敷) หรือ Okakoi (御囲) โดยมีทั้งที่ ย่านนากาโนะ โอคุโบะ และ โยทสึยะ
พื้นที่เลี้ยงสุนัขในย่านนากาโนะ จะเรียกว่า Nagano Goyou Goyashiki (中野御用御屋敷) แบ่งเป็น 5 ส่วน มีพื้นที่อันกว้างใหญ่ถึง 528,925 ตารางเมตร ให้สุนัขได้ใช้ชีวิตอยู่อย่างอิสระ มีการบริหารจัดการโดยรัฐบาล รวมถึงยังมีการแต่งตั้งตำแหน่งพิเศษเพื่อดูแลพวกสุนัขโดยเฉพาะ ว่ากันว่าไม่เพียงแต่สุนัขบ้านเท่านั้นที่ได้รับการดูแล แต่ยังรวมถึงสุนัขจรจัดและสุนัขที่ถูกทอดทิ้งด้วย ในปัจจุบันยังมีรูปปั้นสุนัข 5 ตัวตั้งอยู่เพื่อเป็นอนุสรณ์ว่าในอดีตพื้นที่แห่งนี้เคยเป็นเหมือนสรวงสวรรค์สำหรับเหล่าสุนัขมากมาย
คู่มือเลี้ยงสุนัขสมัยเอโดะ
ในช่วงปลายสมัยเอโดะ นักเขียนชื่อ อาคาทสึกิ โนะ คาเนนาริ ได้เขียนหนังสือ Kenkuyouchikuden (犬狗養畜伝) ซึ่งเป็นคู่มือในการเลี้ยงสุนัขที่มีรายละเอียดต่าง ๆ มากมาย เช่น วิธีการเลี้ยง อาหารการกิน ชนิดและอาการเจ็บป่วย ปรสิต วิธีการรักษา ยารักษาโรค ฯลฯ แต่ลักษณะเด่นอีกอย่างหนึ่งของหนังสือเล่มนี้คือ การอธิบายการเลี้ยงสุนัขในมุมมองทางศีลธรรม เช่น การให้ความรักความเอาใจใส่ต่อสุนัข และความสำคัญของการดูแลสุนัขไปตลอดชีวิตแทนการนำไปปล่อยทิ้งไว้ในป่าเพื่อความสะดวกของตัวเอง
จะเห็นได้ว่าคนกับสัตว์เลี้ยงต่างก็มีความผูกพันกันมานานแสนนาน จนมาถึงโลกยุคปัจจุบันหลายครัวเรือนก็ยังมีความต้องการสัตว์เลี้ยงกันมากมาย เป็นเพื่อนแก้เหงาบ้าง เยียวยาจิตใจบ้าง แต่ในอีกมุมหนึ่งสัตว์เลี้ยงจำนวนไม่น้อยก็ถูกทอดทิ้งโดยเจ้าของที่ไร้ความรับผิดชอบ ผู้คนส่วนใหญ่จึงเริ่มรับเลี้ยงหมาแมวหาบ้านที่ถูกทิ้งแทนการไปซื้อตัวใหม่ เพราะทุกชีวิตล้วนต้องการความรัก เราจึงควรดูแลน้อง ๆ สัตว์เลี้ยงให้ดีตามที่คู่มือสมัยเอโดะบอกไว้ว่าไหมคะ
สรุปเนื้อหาจาก mag.japaaan
