เชื่อว่าหลายคนคงรู้จัก ”อิคคิว” หรือ “อิคคิวซัง” เณรน้อยเจ้าปัญญาแห่ง วัดอังโคคุจิ (Ankokuji Temple, 安国寺) จากอนิเมะในวัยเด็ก แต่จะมีสักกี่คนเชียวที่รู้ถึงชีวประวัติความเป็นมาที่แท้จริงของอิคคิวซัง โดยในบทความนี้เราจะพาทุกท่านมาแหวกม่านประวัติศาสตร์หาความจริงอีกด้านที่ซ่อนอยู่เบื้องหลังฉายา “เณรน้อยเจ้าปัญญา” กันค่ะ
เจ้าชายแห่งราชสำนักใต้
อิคคิวซังหรือชื่อเต็มคือ อิคคิว โซจุน (Ikkyu sojun,一休宗純) เป็นนักบวชแห่งนิกายเซนสำนักรินไซ วัดไดโทคุจิ (Daitokuji Temple, 大徳寺) สำหรับวัยเด็กของพระอิคคิวนั้นเรียกได้ว่าไม่ได้เติบโตมาอย่างสวยงามมากนั้น เพราะเขาตกอยู่ในเกมการเมืองของราชสำนักตั้งแต่เริ่มลืมตาดูโลก โดยมีการสันนิษฐานกันว่าอิคคิวเกิดหลังสิ้นสุดสงครามชิงอำนาจกลางเมืองระหว่างราชสำนักเหนือและใต้ บิดาของอิคคิวซึ่งเป็นจักรพรรดิของฝ่ายราชสำนักใด้ขณะนั้นได้พ่ายแพ้ต่อฝ่ายราชสำนักเหนือและสละราชบัลลังก์ลง อีกทั้ง อาชิคากะ โยชิมิสึ (Ashikaga Yoshimitsu, 足利義満) หัวหอกสำคัญในการรวมสองราชสำนักก็ยังเข้ากับฝ่ายเหนือ ดังนั้นเพื่อป้องกันไม่ให้อิคคิวซึ่งถือว่าเป็นเจ้าชายจากราชสำนักใต้กลายมาเป็นเสี้ยนหนามกับราชสำนักฝั่งเหนือในอนาคต อิคคิวจึงถูกแยกออกจากมารดาและถูกเนรเทศให้ไปอยู่วัดอังโคคุจิตั้งแต่อายุเพียงแค่ 6 ขวบ
พระหัวขบถ “อิคคิว โซจุน”
อิคคิวมีชื่อเสียงในด้านของการใช้ปัญญาอันเฉียบแหลมแก้ไขปัญหาและอุปสรรคต่างๆ มากมาย จนกลายมาเป็นพระที่มีชื่อเสียงและได้รับการนิยมชมชอบจากชาวบ้านในสมัยก่อน แต่แม้ว่าในด้านของความเฉลียวฉลาดจะเป็นจุดที่ตรงกันระหว่างประวัติศาสตร์กับอนิเมะ แต่ก็ยังมีอีกด้านหนึ่งซึ่งหลายคนมักไม่รู้ นั่นก็คือเรื่องของความเป็น “พระหัวขบถ” ไม่ได้นอบน้อมอ่อนโยนเหมือนในการ์ตูน กล่าวกันว่าอิคคิวเป็นพระที่มักแสดงออกอย่างเปิดเผยและมักไม่ทำตามขนบวินัยทั่วไป ตัวอย่างเรื่องเล่าที่สื่อถึงความหัวขบถของอิคคิวนั้นมีหลักๆ 3 เหตุการณ์ ดังนี้ค่ะ
1. อิคคิวใช้มือเปล่าทำความสะอาดโถส้วม
ในสมัยที่พระอาจารย์ของอิคคิวป่วยติดเตียง ลูกศิษย์คนอื่นในวัดต่างผลัดกันใช้ไม้ไผ่มาขัดถูทำความสะอาดโถส้วมให้พระอาจารย์ แต่อิคคิวกลับใช้แค่มือเปล่าขัดถูด้วยตัวเองโดยไม่กลัวตนสกปรก ซึ่งเขายังกล่าวกับพระอาจารย์อีกว่าตัวเองนั้นนอกรีตอยู่แล้วไม่จำเป็นต้องสนใจเรื่องความสะอาดหรือวินัยอะไรที่พระต้องรักษาหรอก จากเหตุการณ์นี้อาจกล่าวได้ว่าอิคคิวนั้นไม่ได้ให้ความสนใจในเรื่องของการรักษาภาพลักษณ์เหมือนพระคนอื่นสักเท่าไร
2. อิคคิวถือดาบแดงเดินไปทั่วเมืองซากาอิ
ซากาอิ (Sakai, 堺) เป็นเมืองที่เจริญรุ่งเรืองทางด้านการค้าทั้งกับคนภายในและนอกประเทศ จึงไม่แปลกเลยที่แม้ว่าภูมิภาคอื่นจะกำลังวุ่นวายกับการทำสงคราม แต่ที่เมืองซากาอิกลับพลุกพล่านไปด้วยพ่อค้าและชาวบ้านมากมาย
ทว่าวันหนึ่งนั้นเองได้เกิดเหตุการณ์ซึ่งกลายเป็นที่เลื่องลือไปทั่วทั้งเมือง นั่นคือการที่พระอิคคิวถือดาบยาวสีแดงชาดเดินเตร็ดเตร่ไปมาอย่างโจ่งแจ้ง ใครเห็นก็ต้องมองว่าเสียสติเป็นแน่ ทว่าพระอิคคิวต่างตอบกลับคนพวกนั้นอย่างไม่สะทกสะท้านว่า
“ดาบนี้ก็เป็นเพียงแค่ดาบไม้ที่ใช้แทงใครตายไม่ได้ ก็เปรียบดั่งพวกพระทั้งหลายที่กำลังอาละวาดอยู่ไปทั่วตอนนี้ แม้จะพกไว้ก็หาใช้ประโยชน์ใดๆ ไม่ได้เลยสักนิด พวกท่านที่มองว่าข้าประหลาด หารู้ไม่ว่าในสายตาข้าตอนนี้ทุกคนก็ดูจะเสียสติไม่ต่างกันนักหรอก”
ซึ่งประโยคดังกล่าวเชื่อว่าพระอิคคิวต้องการเหน็บแนมวงการพระสงฆ์ซึ่งกำลังมีปัญหาการแก่งแย่งชิงอำนาจกันในขณะนั้น ตลอดไปจนถึงชาวบ้านที่ยังคงปิดหูปิดตายกยอบรรดาพระที่กระหายอำนาจ
3.อิคคิวปฏิเสธตำแหน่งเจ้าอาวาสวัดใหญ่
เมื่ออิคคิวอายุได้ 47 ปี เขาได้รับการแต่งตั้งให้เป็นเจ้าอาวาสของวัดใหญ่ไดโตคุจิ แต่อิคคิวก็ได้ลาออกในทันที พร้อมชูเหตุผลที่ว่าตัวเองไม่ชอบพิธีรีตองที่เต็มไปด้วยกฏระเบียบพวกนั้น แต่แม้ว่าอิคคิวจะปฏิเสธการเป็นเจ้าอาวาส แต่เมื่อครั้นเกิดสงครามโอนินซึ่งทำให้วัดใหญ่เสียหายหนัก อิคคิวในวัย 85 ปี ก็ได้อุทิศตนในการบูรณะวัดขึ้นใหม่พร้อมๆ กับเหล่าสาวกและพ่อค้าจากเมืองซากาอิที่นิยมชมชอบในตัวเขา
บั้นปลายชีวิตกับการสืบทอดกฏอิคคิว
ในช่วงท้ายของชีวิตอิคคิวมีการถกเถียงเรื่องผู้สืบทอดอยู่บ่อยครั้ง เนื่องด้วยมีจำนวนผู้มีคุณสมบัติอยู่หลายคน พวกเขาจึงมีการแบ่งฝักแบ่งฝ่ายขนาดที่ไปกดดันอิคคิวให้รีบเลือกผู้สืบทอดโดยเร็ว ท้ายที่สุดอิคคิวจึงกล่าวชื่อของ โมสึริน โจโต (Motsurin joutou, 没倫紹等) และกฏคำสอนของอิคคิวจึงถูกสืบทอดต่อมายังปัจจุบันด้วยประการเช่นนี้เอง
โดยสรุปแล้วจะเห็นได้ว่าแม้ตามชีวประวัติจริงของอิคคิวซังจะมีส่วนที่ฉีกไปจากภาพเณรน้อยน่ารักๆ จากอนิเมะที่เคยดูวัยเด็กอยู่พอสมควร แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้เลยค่ะว่าอิคคิวซังยังคงสมฉายา “เณรน้อยเจ้าปัญญา” ทั้งในชีวิตจริงและฉบับการ์ตูน
สรุปเนื้อหาจาก nippon.com
เรียบเรียงโดย Mayukochan
