ญี่ปุ่นถือเป็นหนึ่งในประเทศที่มีระบบขนส่งสาธารณะที่สะดวกสบาย เดินทางได้ง่าย โดยเฉพาะรถไฟที่มีจำนวนสายมากมายจนแทบจะไปได้ทั่วประเทศ แต่กว่าระบบทางรถไฟของญี่ปุ่นจะพัฒนาอย่างทุกวันนี้ได้ก็ต้องผ่านอะไรมานับไม่ถ้วน ใครที่ชื่นชอบหรือสนใจเรื่องราวเกี่ยวกับรถไฟในญี่ปุ่น เราก็มีสถานที่ท่องเที่ยวมาแนะนำนั่นก็คือ พิพิธภัณฑ์รถไฟ หรือ The Railway Museum (鉄道博物館 : Tetsudou Hakubutsukan) ในจังหวัดไซตามะ เป็นหนึ่งในที่เที่ยวชื่อดังที่ใครไปก็ต้องว้าวแน่นอน
จุดเริ่มต้นของรถไฟในญี่ปุ่น
ย้อนกลับไปในสมัยเอโดะ ปี 1860 มีคณะผู้แทนของญี่ปุ่นเดินทางไปยังสหรัฐอเมริกาและยุโรปเพื่อศึกษาเกี่ยวกับการรถไฟ ตอนนั้นเองที่ฟุคุซาว่า ยูคิจิและชิบุซาว่า เออิจิทำให้สังคมญี่ปุ่นตระหนักถึงศักยภาพของการรถไฟที่จะมีผลดีต่อสังคมและเศรษฐกิจในอนาคต อีกทั้งในตอนที่เรือดำเพอร์รีและเรือ Putyatin มาเทียบท่าที่ญี่ปุ่น ก็ได้นำโมเดลรถจักรไอน้ำจำลองติดมาด้วย ช่างฝีมือจากแคว้นซากะเห็นโมเดลนี้จึงได้สร้างโมเดลเลียนแบบขึ้นมา ทำให้ชาวญี่ปุ่นเริ่มมีความรู้ในเรื่องรถไฟ
กิจการรถไฟในญี่ปุ่นเริ่มต้นอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 14 ตุลาคม 1872 (ปีเมจิที่ 5) เป็นเส้นทางระหว่างชิมบาชิและโยโกฮาม่าโดยใช้หัวรถจักรไอน้ำหมายเลข 1 และใช้ระบบรถไฟจากอังกฤษ ใช้เวลาวิ่ง 53 นาที จอดที่ 6 สถานี ค่าโดยสารแบ่งเป็น High Class, Middle Class และ Third Class โดยราคาชั้น Third Class คือ 37 เซน 5 ริน เทียบกับเงินในปัจจุบันอยู่ที่ประมาณ 5,000 เยน ถือเป็นราคาที่แพงมากสำหรับคนทั่วไป แต่อัตราการใช้บริการก็ยังสูงเนื่องจากจุดเด่นในเรื่องของความสะดวกสบาย
ในช่วงแรก การขยายโครงข่ายรถไฟได้รับการส่งเสริมให้เป็นโครงการระดับชาติโดยการจัดการของรัฐบาล แต่ตั้งแต่ราวปี 1877 (ปีเมจิ 10) การก่อสร้างก็ต้องหยุดชะงักเนื่องจากปัญหาทางการเงิน จึงมีการปรับเปลี่ยนนโยบายอนุญาตให้มีการก่อสร้างทางรถไฟของเอกชน หลังจากนั้นในปี 1906 (ปีเมจิ 39) การรถไฟของเอกชนส่วนใหญ่ก็กลายมาเป็นของรัฐบาล และเมื่อสิ้นสุดสมัยเมจิ ทางรถไฟก็ถือกำเนิดขึ้นทั่วประเทศ และจำนวนประชากรในเขตเมืองก็เพิ่มขึ้นไปด้วย
The Railway Museum
The Railway Museum เป็นพิพิธภัณฑ์รถไฟในเมืองไซตามะ จังหวัดไซตามะ ประเทศญี่ปุ่น เปิดทำการเมื่อวันที่ 14 ตุลาคม 2007 สร้างขึ้นและดำเนินการโดยมูลนิธิวัฒนธรรมการรถไฟญี่ปุ่นตะวันออก มีวัตถุประสงค์เพื่อรักษามรดกและวัสดุที่เกี่ยวข้องกับการรถไฟในญี่ปุ่นและทั่วโลก นำเสนอเรื่องราวประวัติศาสตร์ของระบบรถไฟตั้งแต่ภูมิหลังไปจนถึงเทคโนโลยีในปัจจุบันโดยมีการจัดแสดงจริง เน้นให้ผู้เข้าชมมีส่วนร่วมแบบ Interactive แบ่งออกเป็น 5 โซนหลักโดยจะเรียกว่า Station ดังนี้
1. Rolling Stock Station
Rolling Stock Station เป็นโซนที่มีพื้นที่ใหญ่ที่สุดในทุกสถานี จัดแสดงรถไฟ รถราง หัวรถจักรไอน้ำ และตู้โดยสารแบบต่าง ๆ ที่แตกต่างกันถึง 36 แบบ ตั้งแต่หัวรถจักรหมายเลข 1 ซึ่งเป็นหัวรถจักรแรกที่ใช้ในการเดินรถไฟสายแรกของญี่ปุ่นในปี 1872 ตู้โดยสารสมัยไทโชที่ทำจากไม้แบบในภาพยนต์อนิเมชันเรื่องดาบพิฆาตอสูร : ศึกรถไฟสู่นิรันดร์ ไปจนถึงรถไฟความเร็วสูงชินคันเซ็นที่มีเทคโนโลยีล้ำสมัยและเร็วที่สุดในโลก สามารถเข้าไปนั่งในตู้โดยสารและเรียนรู้ระบบช่วงล่างของรถไฟได้อย่างใกล้ชิด
2. Job Station
โซนแห่งการเรียนรู้เกี่ยวกับการขั้นตอนทำงานของเจ้าหน้าที่ผู้เชี่ยวชาญ ไม่ว่าจะเรื่องความปลอดภัย ความแม่นยำ และความตรงต่อเวลาที่จำเป็นในการทำงานเกี่ยวกับรถไฟ รวมถึงการจัดแสดงเครื่องมือและอุปกรณ์ระดับมืออาชีพ
3. History Station
โซนที่จะพาเราย้อนกลับไปศึกษาความเป็นมาของรถไฟในญี่ปุ่นที่มีประวัติศาสตร์เกือบ 150 ปีตั้งแต่เริ่มดำเนินกิจการมาจนถึงปัจจุบัน จุดประสงค์ของการใช้รถไฟในแต่ละยุคสมัยเพื่อตอบสนองต่อความต้องการของประชาชน จัดแสดงสิ่งของและภาพถ่ายทางประวัติศาสตร์ที่จะอธิบายกระบวนการพัฒนาทางรถไฟอย่างละเอียดถี่ถ้วน
4. Science Station
โซนเรียนรู้หลักการและระบบกลไกต่าง ๆ ของรถไฟว่ามีวิธีการทำงานอย่างไร มีอุปกรณ์จัดแสดงเพื่อให้ผู้เข้าชมมีส่วนร่วมได้แบบอินเทอร์แอคทีฟ พร้อมค้นหาคำอธิบายตามหลักวิทยาศาสตร์
5. Future Station
โซนนี้มีจุดเด่นที่ความคิดสร้างสรรค์ ผู้เข้าชมทุกคนจะได้ลองจินตนาการถึงอนาคตของรถไฟ สร้างอวาตาร์ของตนเองและโลดแล่นไปสู่โลกแห่งอนาคตของรถไฟ สามารถสัมผัสประสบการณ์รถไฟแห่งอนาคตผ่านตัวอวาตาร์ของตนเอง
ยังมีส่วนที่น่าสนุกของพิพิธภัณฑ์อีกหลายจุด เช่น การทดลองขับรถไฟจำลอง โมเดลรางรถไฟขนาดจิ๋ว โซนรถไฟสำหรับเด็ก ร้านค้าและร้านอาหารที่ตกแต่งราวกับนั่งทานในตู้โดยสารรถไฟ รวมถึงพื้นที่ดาดฟ้าที่ขนาบข้างด้วยรางรถไฟทั่วและรางรถไฟชินคันเซ็นให้เราชมรถไฟทุกรูปแบบวิ่งผ่านไปมาได้แบบใกล้ ๆ ถือเป็นพิพิธภัณฑ์ที่ทั้งเด็กและผู้ใหญ่จะได้ความรู้และความสนุกนานไปพร้อม ๆ กัน
The Railway Museum
| ที่อยู่ | 47 3-Chome, Onaricho, Omiya Ward, Saitama 330-0852 Japan. |
| เวลาเปิด-ปิด | 10.00 – 17.00 น. (เข้าได้ถึง 16.30 น.) หยุดทุกวันอังคารและเทศกาลปีใหม่ |
| ค่าเข้า | ตั๋วล่วงหน้าก่อนวันเข้าชม คนทั่วไป 1,230 เยน นักเรียนประถม-มัธยม 510 เยน เด็ก 3 ขวบขึ้นไป 210 เยน ตั๋วในวันเข้าชม คนทั่วไป 1,330 เยน นักเรียนประถม-มัธยม 620 เยน ด็ก 3 ขวบขึ้นไป 310 เยน *ทางพิพิธภัณฑ์ไม่มีการจำหน่ายตั๋วโดยตรงที่หน้าประตู สามารถซื้อตั๋วเข้าชมได้ที่ร้านสะดวกซื้อ 7-Eleven, Lawson หรือ Ministop *สามารถเข้าชมพิพิธภัณฑ์ได้ตามวัน-เวลาที่จองไว้บนตั๋วเท่านั้น |
| การเดินทาง | จากสถานี JR Tokyo สามารถขึ้นรถไฟชินคันเซ็นมาลงที่สถานี Omiya ต่อรถไฟ New Shuttle มาลงที่สถานี Tetsudo-Hakubutsukan |
| เว็บไซต์ | railway-museum |
