บทความนี้จะพูดถึงเรื่องราวของ “กวางนารา” โดยวิเคราะห์จากประวัติศาสตร์ยุคนารา ซึ่งเป็นยุคเก่าแก่ที่สุดที่สามารถสืบกลับต้นกำเนิดความเป็นมาต่าง ๆ ได้
ต้นกำเนิดของกวางนารามาจาก “ตำนานเทพเจ้า”
กวางนาราเป็นกวางที่มีประวัติศาสตร์อันยาวนาน ตามที่เราทราบกันดีว่ากวางนาราเป็นผู้รับใช้เทพเจ้า ซึ่งเรื่องนี้มีความเกี่ยวข้องอย่างลึกซึ้งกับตำนานการสร้าง “ศาลเจ้าคาสุกะ” สถานที่ท่องเที่ยวอันมีชื่อเสียงที่สุดแห่งหนึ่งของจังหวัดนารา
ตำนานศาลเจ้าคาสุกะเริ่มต้นเมื่อ “เทพทาเคมิคาซูจิ” ได้เสด็จลงมาจากยอดเขาคาสุกะในปี 710 ซึ่งเทพทาเคมิคาซูจินั้นไม่ใช่เทพเจ้าที่อยู่ในเมืองนารามาแต่ดั้งเดิม หากแต่เป็นเทพเจ้าที่มาจากศาลเจ้าคาชิมะแห่งเมืองทางตะวันออกอันไกลโพ้น ตำนานกล่าวไว้ว่าตอนที่เทพทาเคมิคาซูจิเดินทางมายังคาสุกะนั้น ท่านได้นั่งกวางขาวมา และกวางขาวที่เดินทางมายังเมืองนาราในฐานะผู้รับใช้เทพเจ้าก็มาออกลูกออกหลานที่คาสุกะ ตำนานนี้เป็นต้นกำเนิดของกวางนาราที่ถูกเล่าขานต่อๆ กันมาจนถึงปัจจุบัน และเป็นรากฐานของการสร้างมาตรการคุ้มครองต่าง ๆ ที่ค่อนข้างเข้มงวดสำหรับผู้คนยุคกลาง
ข้อเท็จจริง
ตามที่ได้กล่าวมาในข้างต้น ชาวญี่ปุ่นเชื่อว่ากวางคือผู้รับใช้เทพเจ้า แต่หากมองในมุมของวิทยาศาสตร์ ก็คงมีคนคัดค้านว่ามันไม่มีทางเป็นไปได้อย่างแน่นอน อย่างไรก็ตาม นอกจากข้อเท็จจริงที่ว่ามีกวางอยู่ในสวนนารามายาวนานกว่า 1,300 ปีแล้ว ก็ไม่มีบันทึกทางประวัติศาสตร์อื่น ๆ ที่กล่าวชัดเจนเกี่ยวกับกวางเหล่านี้ กล่าวคือ ตำนานเทพเจ้าแห่งศาลเจ้าคาสุกะและการเล่าขานต่อ ๆ กันมานั้น ได้กล่าวถึงเพียงแค่ว่าต้นกำเนิดของกวางนารามาจากกวางที่เป็นผู้รับใช้ของเทพเจ้า และชาวนาราก็เข้าใจเช่นนั้นมาตลอด จึงเป็นที่มาของการอยู่ร่วมกันและปฏิบัติต่อกวางอย่างดีในปัจจุบัน สนามหญ้ากว้าง ๆ ในสวนนาราหรือบริเวณโทบิฮิโนะที่มีมาตั้งแต่ก่อนสร้างศาลเจ้าคาสุกะนั้น ถือเป็นสภาพแวดล้อมที่ดีที่กวางสามารถดำเนินชีวิตได้อย่างสบาย แต่ทั้งนี้เนื่องจากไม่มีหลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่ชัดเจน เราจึงไม่สามารถบอกได้ว่ากวางมาอยู่ที่สวนนาราตั้งแต่เมื่อไหร่ หรืออาจเป็นกวางตามธรรมชาติที่เข้ามาอยู่หลังจากสร้างศาลเจ้าเสร็จแล้ว และถูกหยิบยกมาโยงเป็นตำนานเรื่องราวของเทพเจ้า
กวางในกวีนิพนธ์เก่าแก่แห่งยุคนารา
เหล่าขุนนางแห่งยุคนารา (โอ โนะ ยาสุมาโระ) ได้รวบรวมบทกลอนที่เก่าแก่ที่สุดไว้ในกวีนิพนธ์เก่าแก่ ซึ่งในกวีนิพนธ์นี้มีหลายบทกลอนที่กล่าวถึงกวางในบริเวณสวนนารา แต่ไม่ได้มีการบอกว่ากวางได้รับการเคารพเทิดทูนแต่อย่างใด ทั้งนี้ เรื่องราวของกวางที่ถูกกล่าวถึงในตำนานเทพเจ้านั้นเกิดขึ้นในยุคนาราก็จริง แต่ตำนานนี้กลับไม่ได้มีอิทธิพลในวงกว้างต่อความเชื่อและการใช้ชีวิตของผู้คนยุคนารามากนัก
อย่างไรก็ตาม จากบทกลอนในกวีนิพนธ์เก่าแก่แห่งยุคนารา ทำให้เราได้ทราบว่ามีกวางอยู่ในสวนนารามาตั้งแต่ยุคนั้นแล้ว เพียงแต่ไม่สามารถทราบช่วงเวลาที่ชัดเจนได้ และนอกจากนี้บทกลอนยังกล่าวถึงกวางนาราเพียงแค่ในแง่มุมที่เป็นสัตว์ซึ่งมีอยู่ตามธรรมชาติทั่วไปเท่านั้น ส่วนภาพลักษณ์ของกวางที่เป็นผู้รับใช้เทพเจ้านั้น เพิ่งจะมาเด่นชัดในยุคหลัง ๆ นี้เอง
สรุปเนื้อหาจาก: narakanko-enjoy
ผู้เขียน: monshapi
