อีกหนึ่งวันที่คนญี่ปุ่นให้ความสำคัญเป็นอย่างมากในเดือนธันวาคมก็คือ วันโทจิหรือเหมายัน (Winter Solstice) ที่คนไทยเรียกว่า “วันตะวันอ้อมข้าว” นั่นเอง วันนี้เราจะพาทุกคนมารู้จักว่าวันนี้สำคัญอย่างไร และคนญี่ปุ่นมีกิจกรรมที่เป็นธรรมเนียมปฏิบัติอะไรกันบ้างค่ะ
วันโทจิคืออะไร?
วันโทจิ (冬至) หรือเหมายัน เป็นวันที่โลกอยู่ห่างจากดวงอาทิตย์มากที่สุดในรอบปี ทำให้วันนี้เป็นวันที่มีเวลากลางวันสั้นที่สุดและมีเวลากลางคืนยาวนานที่สุดในรอบปี สำหรับในปี 2023 นี้ วันโทจิจะตรงกับวันที่ 22 ธันวาคมค่ะ
สิ่งที่คนญี่ปุ่นนิยมทำในวันโทจิ
1. รับประทานฟักทอง
ฟักทองเป็นผักที่เก็บเกี่ยวได้ในช่วงฤดูร้อนตั้งแต่เดือนกรกฎาคมจนถึงเดือนสิงหาคม ถือเป็นผักที่เก็บได้นานแม้ว่าจะวางไว้ที่อุณหภูมิห้อง อีกทั้งยังอุดมไปด้วยแป้งที่ย่อยได้ง่าย และมีสารอาหารมากมาย เช่น วิตามินเอ บีต้า แคโรทีน เกลือแร่ แคลเซียม และเส้นใยอาหาร ซึ่งช่วยให้สุขภาพแข็งแรงไม่ป่วยไข้จากความหนาวเย็น จึงไม่แปลกที่คนญี่ปุ่นจะนิยมรับประทานฟักทองในฤดูหนาวและในวันโทจิ
2. รับประทานอาหารที่ลงท้ายด้วยพยัญชนะ ん
คนญี่ปุ่นเชื่อว่าการรับประทานอาหารที่ลงท้ายด้วยพยัญชนะ ん เช่น แครอท (Ningin, にんじん) ส้มคัมควัท (Kinkan, きんかん) วุ้น (Kanten, かんてん) หัวไชเท้า (Daikon, だいこん) รากบัว (Renkon, れんこん) แปะก๊วย (Ginnan, ぎんなん) ฟักทอง (Nankin, なんきん) หรืออุด้ง (Udon,うどん) ในวันโทจิจะนำความโชคดีมาสู่ชีวิต โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากอาหารดังกล่าวมีพยัญชนะ ん 2 ตัว ก็ยิ่งเป็นอาหารที่สมบูรณ์แบบที่นำความโชคดีมาสู่ชีวิตได้!
3. รับประทานข้าวต้มถั่วแดง
ข้าวต้มที่รับประทานในวันโทจิจะมีส่วนผสมของถั่วแดง เพราะเชื่อกันว่าสีแดงของถั่วแดงถือเป็นเครื่องรางที่นำความโชคดีและช่วยขจัดความโชคร้ายออกไปจากชีวิต ทั้งนี้ในบางพื้นที่ก็รับประทานข้าวต้มใส่ฟักทองหรือต้มฟักทองกับถั่วแดงซึ่งล้วนแล้วแต่เป็นอาหารที่ดีต่อสุขภาพแถมช่วยต่อสู้กับความหนาวเย็นได้อีกด้วย
4. การแช่ในน้ำร้อนลอยผลส้มยูซุ
คนญี่ปุ่นนิยมแช่น้ำที่ลอยผลส้มยูซุ (柚子) ด้วยจุดประสงค์เพื่อป้องกันปัญหาผิวแห้งกร้านและผิวแตกจากความหนาว ผลยูซุมีกลิ่นหอมช่วยให้ผ่อนคลาย ทำให้เลือดลมไหลเวียนดี และยังช่วยให้ร่างกายอบอุ่น สามารถป้องกันไข้หวัดได้ ทั้งนี้คนญี่ปุ่นเชื่อว่ากลิ่นหอมสดชื่นของส้มยูซึจะนำพามาซึ่งความโชคดีและมีสุขภาพแข็งแรงค่ะ
การดำรงชีวิตเพื่อผ่านความหนาวเย็นในอดีตกาลนั้นไม่ได้ง่ายเหมือนปัจจุบันที่มีอุปกรณ์มากมายทำให้ร่างกายอบอุ่น และมีอาหารเสริมมากมายที่เสริมสร้างความแข็งแรงของร่างกาย ธรรมเนียมการปฏิบัติในวันโทจิหรือเหมายันเป็นอีกหนึ่งบทเรียนของภูมิปัญญาเพื่อมีชีวิตรอดของคนในสมัยก่อนที่ได้รับการอนุรักษ์ไว้และปฏิบัติกันในทุกปีค่ะ
สรุปเนื้อหาจาก: skywardplus.jal.co.jp
