นอกจากการไปกิน ไปช็อปปิ้ง อีกสถานที่ท่องเที่ยวที่ควรไปเยี่ยมชมเมื่อไปเที่ยวญี่ปุ่นก็คือ ปราสาท เพราะนอกจากจะได้เรียนรู้เรื่องราวในประวัติศาสตร์แล้วยังสัมผัสได้ถึงความสง่างามและความยิ่งใหญ่เมื่อครั้งในอดีต รวมไปถึงสถาปัตยกรรมอันงดงามที่แตกต่างกันไปในแต่ละท้องที่ แต่เคยสังเกตกันไหมคะว่าปราสาทในญี่ปุ่นจะพบเห็นได้ 2 แบบคือ สีดำและสีขาว ทั้ง 2 สีมีความแตกต่างกันอย่างไร และบ่งบอกอะไรเกี่ยวกับปราสาทนั้นได้บ้าง ไปดูกัน!
ความแตกต่างของปราสาทสีขาวและปราสาทสีดำ
หากเรามองที่ตัวปราสาท ก็จะเห็นความแตกต่างได้ว่ามีทั้งแบบสีขาวและแบบสีดำ ซึ่งจริง ๆ แล้วไม่ใช่แค่เรื่องความชอบหรือความนิยมเท่านั้น แต่ สีของตัวปราสาทสามารถบอกได้คร่าว ๆ ว่าปราสาทแห่งนี้สร้างขึ้นในยุคสมัยใด อย่างปราสาทที่มีสีดำส่วนมากจะสร้างขึ้นในยุคของโทโยโทมิ ฮิเดโยชิ (ก่อนสงครามเซกิกาฮาระ) เช่น ปราสาทมัตสึโมโต้ ปราสาทคุมาโมโต้ ปราสาทโอคายามะ ฯลฯ และ ปราสาทที่มีสีขาวส่วนมากจะสร้างขึ้นในยุคของโทคุกาวะ อิเอยาสุ (หลังสงครามเซกิกาฮาระ) เช่น ปราสาทฮิเมจิ ปราสาทนาโกย่า ปราสาทฮิโกเนะ ฯลฯ
ทำไมฮิเดโยชิถึงชื่นชอบปราสาทสีดำ?
กล่าวกันว่าสาเหตุหลักที่ในยุคของฮิเดโยชินิยมสร้างปราสาทสีดำเป็นเพราะ “ข้อได้เปรียบในช่วงยุคสงครามซึ่งง่ายต่อการซ่อนตัวจากศัตรู” อย่างเช่นปราสาทมัตสึโมโต้ สร้างขึ้นในช่วงปลายยุคสงคราม (ปี 1504) เรียกอีกชื่อว่าปราสาทอีกา ถือเป็นตัวแทนของปราสาทสีดำในญี่ปุ่น ผู้ที่ปกครองปราสาทแห่งนี้คืออิชิคาวะ คาซึมาสะ ผู้ใต้บังคับบัญชาของฮิเดโยชิ กล่าวได้ว่าปราสาทสีดำเป็นที่โปรดปรานเนื่องด้วยสีดำสนิทนั้นจะเป็นประโยชน์ต่อการยิงปืนในสภาวะสงครามที่ศัตรูสามารถเข้าโจมตีได้ตลอดเวลา ทั้งยังมีทฤษฎีอื่นที่กล่าวอีกว่าเพราะ “ฮิเดโยชิมีความหลงใหลในทองคำ จึงใช้ปราสาทสีดำเพื่อให้ทองคำแวววาวโดดเด่นยิ่งขึ้น”
อีกหนึ่งเหตุผลคือ เพื่อป้องกันไม่ให้ปราสาทเสียหายจากลมฝนได้ง่ายๆ จึงทาผนังป้อมปราการด้วยวัสดุเคลือบสีดำเพิ่มความทนทานกันน้ำกันฝน ทำให้ตัวปราสาทออกมาในโทนสีดำนั่นเอง
ปราสาทสีขาวแห่งยุคโทคุกาวะ
จากยุคของฮิเดโยชิที่เน้นปราสาทสีดำ แต่เมื่อถึงยุคของโทคุกาวะ อิเอยาสุ ปราสาทสีขาวก็เริ่มปรากฏให้เห็นอยู่หลายแห่ง ปราสาทสีขาวมีข้อดีคือ “สร้างความสง่างามได้อย่างโดดเด่นและสีขาวยังช่วยให้ตัวปราสาทดูใหญ่โตโอ่อ่าได้มากกว่า” นอกจากนี้ยังมีทฤษฎีที่ว่าเนื่องจากอิเอยาสุชนะสงครามเซกิกาฮาระ จึงเลือกใช้สีขาวซึ่งเป็นสีตรงข้ามกับสีดำ “เพื่อเป็นการประกาศต่อชาวโลกว่ายุคสมัยของโทคุกาวะได้มาถึงแล้ว”
ปราสาทฮิเมจิถือเป็นตัวแทนของปราสาทสีขาวที่มีชื่อเสียงที่สุดในญี่ปุ่น เรียกอีกชื่อว่าปราสาทนกกระสาขาว แต่ความจริงแล้วปราสาทฮิเมจิเดิมเป็นปราสาทของฮิเดโยชิมาก่อน ต่อมาได้มีการปรับปรุงใหม่โดยอิเคดะ เทรุมาสะ ลูกเขยของอิเอยาสุ ได้นำเทคนิคทางสถาปัตยกรรมแบบใหม่มาใช้ทำให้ตัวปราสาทเป็นสีขาว
ความขาวสว่างของปราสาทฮิเมจิ
ปราสาทฮิเมจิ ซึ่งมีชื่อเสียงในฐานะสิ่งก่อสร้างที่เป็นตัวแทนของสมัยเอโดะตอนต้น ได้รับการคัดเลือกจากยูเนสโกให้เป็นมรดกโลกในด้านมรดกทางวัฒนธรรมและเป็นมรดกโลกแห่งแรกของญี่ปุ่น ตั้งตระหง่านอย่าสง่างามท่ามกลางแสงอาทิตย์ทั้งในยามเช้าและยามเย็น มีทิวทัศน์ที่หลากหลายแตกต่างไปตามช่วงเวลาและฤดูกาล ในปี 2010-2015 ได้ใช้ช่างฝีมือทั้งหมด 15,000 คนในการบูรณะครั้งใหญ่
ในการเปิดตัวปราสาทหลังการบูรณะ ทีม Blue Impulse (ทีมสาธิตการเดินอากาศแบบ airobatic) ของกองกำลังป้องกันตนเองทางอากาศได้ทำการแสดงบินเฉลิมฉลองโดยการวาดดอกซากุระในท้องฟ้าสีคราม แต่สิ่งที่น่าสนใจมากกว่านั้นคือ “ความขาว” ของตัวปราสาทที่ขาวขึ้นมากจากตอนที่ยังไม่บูรณะ กล่าวกันว่าน่าจะเป็นเพราะปูนขาวที่ฉาบรอยต่อหลังคา ใช้อุดรอยต่อกระเบื้องหลังคาระหว่างการปรับปรุง ทำให้ปราสาทฮิเมจิมีความขาวสว่างจ้าและสวยงามขึ้นมาก สมกับเป็นตัวแทนของปราสาทสีขาวที่สวยที่สุดในญี่ปุ่น
ปราสาททุกที่ล้วนมีความสำคัญทางประวัติศาสตร์และความสวยงามในตัวเอง เหมาะที่จะไปเดินท่องเที่ยวในช่วงฤดูซากุระและฤดูใบไม้แดงที่แสนโรแมนติก ใครเป็นสายประวัติศาสตร์อย่าลืมไปเยี่ยมชมกันนะคะ ^^
สรุปเนื้อหาจาก tenki, blog.kojodan.jp
